माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) आज (बिहीबार) देखि सुरु हुँदैछ । यो परीक्षामा ५ लाख ४ हजार परीक्षार्थीले २ हजार ६४ परीक्षा केन्द्रबाट परीक्षा दिनेछन् । दशकौंसम्म यो परीक्षा नेपाली समाजमा एउटा मानक बनेर स्थापित थियो, तर फरक नामले । १९९० सालदेखि एसएलसी बोर्ड स्थापना गरेर कक्षा–१० को अन्तिममा लिइने परीक्षालाई एसएलसी भनिन थालेको थियो । पहिलो वर्ष ३४ जनाले परीक्षा दिएका थिए भने भूकम्पमा कारणले पुस अन्तिम साता सुरु भएको परीक्षा जेठमा सारेर पुनः सञ्चालन गरिएको थियो । पहिलो परीक्षामा १६ जना उत्तीर्ण भएका थिए । तर विस्तारै एसएलसीको महत्व र परीक्षार्थी संख्या बढ्न थाल्यो । नेपाली समाजमा एलएलसी उत्तीर्ण गर्नु प्रतिष्ठाको विषय बन्न थाल्यो ।
एसएलसीको महत्वलाई बढाउने क्रममा २००३ सालपछि पुरक परीक्षाको समेत व्यवस्था गरिन थाल्यो । कतिसम्म भने नेपाली समाजमा यो परीक्षालाई फलामे ढोका भनेर चिनिन्थ्यो । हरेक परिवार र समाजमा एसएलसी उत्तीर्ण हुने विषय सामाजिक प्रतिष्ठा बन्ने गथ्र्यो । अर्थात् यो परीक्षा कुनै विद्यार्थीको योग्यतामा मात्रै थिएन, पुरै समाज र विद्यालयको प्रतिष्ठासँग जोडिएको हुन्थ्यो । तर दशकौंसम्म चलेको एसएलसीको प्रणाली २०७५ सालपछि परिवर्तन भयो । एसएलसीको स्थानमा एसईई हुन थाल्यो, पहिलेजस्तो महत्व दिइन छाड्यो । अहिले कक्षा–१२ सम्म आधारभूत शिक्षा भनिन थालेको छ । यद्यपि एसईई पनि लिइन्छ । त्यसैले जति नै महत्व घटाउन खोजिएपनि समाज र परिवारले विशेष रुपमा लिने गरेको पाइन्छ ।
शिक्षाको बदलिदो परिभाषाका क्रममा एसईई फरक प्रणाली र नामले चिनिए पनि यसको विगत नेपाली समाजको लामो परिचय हो । यस परीक्षासँग समाजको सपना र भविष्य गाँसिएको पाइन्छ । त्यसैले एसईई अहिले पनि शिक्षाको सूचकांक मापन गर्ने एउटा आधार छदैछ । कतिपयले भने शिक्षाको गुणस्तर घटेको अथवा एसईईलाई जीवन प्रतिष्ठाको विषय बनाउन नपर्ने टिप्पणी गर्छन् । तर यी दुवै तर्क सही होइन । एसएलसीसी नेपाली समाजको जीवन प्रतिष्ठाको इतिहास हो भने प्रणालीकै कारण गुणस्तर घट्ने भन्ने हुँदैन । बरु परिमार्जित शैलीमा यसको महत्व बढाएर लैजाने र विद्यार्थीको सिकाइ थप सशक्त बनाउन यो परीक्षाले भूमिका खेल्नुपर्छ । सबै परीक्षार्थीमा अग्रिम शुभकामना !
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies