काठमाडौं : मानव बेचबिखन तथा ओसारपसार मुद्दामा इन्टरपोलमार्फत ‘रेड नोटिस’ जारी भएका सुर्खेतको भेरीगंगा नगरपालिका–२ का कृष्ण सुनार गत साता कुवेतमा पक्राउ परे ।

कुवेतको राष्ट्रिय अपराध अनुसन्धान विभागसँगको समन्वयमा पक्राउ  परेका  सुनारलाई नेपाल ल्याएपछि कानुनी कारबाहीका लागि भन्दै चुपचाप सुर्खेतस्थित जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा पठाइएको छ । कुवेतमा पक्राउ परेका सुनारका सम्बन्धमा नेपालमा खासै सार्वजनिक चासो देखिएन । तर कुवेतमा भने सुनार पक्राउ परेको विषयलाई महत्वका साथ प्रचारप्रसार गरिएको छ ।

कुवेती सञ्चारमाध्यममा सुनारलाई ‘वैदेशिक रोजगार र मानव बेचबिखन तस्करीको मुख्य नाइके’ भनेर उल्लेख गरिएको छ । उनी पक्राउ परेको विषय अरब टाइम्सलगायतका कुवेतको राष्ट्रिय दैनिकहरूले कुवेती सुरक्षा निकायको ठुलो उपलब्धि भएको उल्लेख गरेका छन् ।

समाचारमा कुवेतको गृह मन्त्रालयले सञ्चालन गरेको एक उच्च जोखिमयुक्त अपरेसनमा सुनार पक्राउ परेको उल्लेख छ । मानव बेचबिखन र आप्रवासी तस्करीको धन्दामा लामो समयदेखि कुवेतमा चुपचाप बसेर कारोबार गरेका सुनार पक्राउ परेपछि अँध्यारो चित्र सार्वजनिक भएको टिप्पणी पनि समाचारमा गरिएको छ ।

निराशामा रहेका नेपालीहरूको शोषण गरी सुनारले उनीहरूको दुःखबाट लाभ उठाएको भन्दै समाचारमा कुवेतबाट युरोपतिर भाग्ने प्रयास गर्दा मृत्यु भएका धेरै नेपाली प्रवासीहरूको मृत्युमा उनको भूमिका थियो कि थिएन भन्ने प्रश्नको गम्भीर छानबिन आवश्यक रहेकोे  जिकिर गरिएको छ ।

नेपाल प्रहरीले आग्रह गरेपछि कुवेती जासुसहरूले उनलाई कुवेतको भीडभाडयुक्त मानिने जलीबमा पत्ता लगाएका थिए । तर उनलाई कुवेतको कानुनअनुसार छानबिन नगरी नेपाल पठाइएको थियो । सुनारले २०७२ साल असार २७ गते एक युवतीलाई विवाह गर्छु भनेर विभिन्न किसिमको प्रलोभनमा पारी भारतको हिमाञ्चल प्रदेशको सिम्लामा लगेर बेचबिखन गरेको उजुरी परेको थियो । 

यसअघि मानव बेचबिखन तथा ओसारपसार मुद्दामा इन्टरपोलबाट रेड नोटिस जारी भएका  धनुषा जनकनन्दिनी गाउँपालिका–४ का दिलीप राउतलाई पनि एनसिबी कुवेतको समन्वयमा कुवेतमा पक्राउ गरेर नेपाल फिर्ता ल्याइएको थियो । नेपालमा विभिन्न अपराधमा संलग्न भएका व्यक्ति कुवेतमा पक्राउ पर्ने क्रम बढेको छ । नेपालीहरू कुवेती कानुन उल्लंघनको आरोपमा पक्राउ पर्ने गरेका छन् ।

यता कुवेतमा दुई साताअघि भएको विषाक्त मदिराको अवैध उत्पादन र बिक्रीमा १६ नेपालीसहित २३ जनाको मृत्यु र १६० जना घाइते भएको घटनामा संलग्न नेपालीहरूले चर्काे मूल्य चुकाउनुपर्ने भएको छ । कुवेती सञ्चारमाध्यमहरूले अवैध मदिरा कारोबारका मुख्य कारोबारी मानिएका चार जनालाई मृत्युदण्डको सजाय हुनसक्ने आंकलन गरेका छन् । 

कुवेतको गृह मन्त्रालयले विषाक्त मदिरा सेवनपछि उपचारार्थ अस्पतालमा भर्ना भएका सबै विदेशीलाई उपचारपछि देश निकाला गर्ने बताएको छ । देश निकालामा पर्नेमा कम्तीमा ३५ नेपाली कामदार रहेकोे बताइएको छ ।  

नेपालीहरू एकपछि अर्काे गर्दै पक्राउ पर्ने, तर भिजिट भिसा वा अन्य अवैध मार्ग भएर पुग्नेहरूप्रति नेपाली दूतावासको उदार नीति रहेकोे कतिपयको टिप्पणी छ । कुवेतमा सार्वजनिक र निजी क्षेत्रमा काम गर्ने विदेशी कामदारहरूका लागि वर्किङ भिसा र निवास अनुमतिपत्र (इकामा) अनिवार्य छ । तर भिजिट भिसामा गएका नेपालीहरूले नेपाली दूतावासको पत्र बिना उक्त अनुमति पाउँदैनन् । 

नेपाली दूतावासले दैनिक ३०–३५ जनालाई पत्र दिने गरेको र दूतावासको उक्त उदार व्यवहारका कारण गैरकानुनी रूपमा अर्थात् भिजिट भिसामा जानेहरूको संख्या नघटेको र जोखिम बढाएको बताइन्छ । 

कुवेतको घरेलु श्रम बजारमा नेपाली महिला कामदारको संख्यामा आश्चर्यजनक रूपमा ६१ प्रतिशतले वृद्धि भएको अरब टाइम्स अनलाइनले गत जुलाई २१ को अंकमा उल्लेख गरेको थियो ।