काटमाडौंः काश्मीरका भारतीय अधिकारीहरूले बुकर पुरस्कार विजेता अरुन्धती रायको एक कृतिसहित २५ पुस्तक प्रतिबन्धित गरेका छन् । यी शीर्षकहरूले विवादित मुस्लिम बहुल क्षेत्रमा ‘पृथकतावादलाई उत्तेजित’ गरेको भन्दै अधिकारीहरूले प्रतिबन्धित गरेका हुन् ।

सरकारी आदेशले लेखकहरूलाई भारतीय राज्यविरुद्ध ‘युवाहरूलाई भ्रममा पार्न, आतङ्कवादलाई महिमामण्डन गर्न र हिंसा भड्काउन’ महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दै काश्मीरका बारेमा ‘झुटो कथा’ प्रचार गरेको आरोप लगाएको छ ।

यो फेब्रुअरीमा अधिकारीहरूले पुस्तक पसल र घरहरूबाट इस्लामिक साहित्यहरू जफत गरेको आदेशहरूपछि आएको हो । सन् १९४७ मा ब्रिटिस शासनबाट स्वतन्त्र भएदेखि नै काश्मीर भारत र पाकिस्तानबीच विभाजित भएको छ र दुवैले यस हिमालय क्षेत्रलाई पूर्ण रूपमा दावी गर्छन् ।

विद्रोही समूहहरूले सन् १९८९ देखि काश्मीरको भारतीय शासन विरुद्धमा स्वतन्त्रता वा पाकिस्तानमा विलयको माग गर्दै विद्रोह गरेका छन् । नयाँदिल्लीको प्रत्यक्ष शासन लागु भएको छैटौँ वार्षिकोत्सवमा यो आदेश मङ्गलबार जारी गरिएको थियो । यद्यपि प्रतिबन्धलाई व्यापक ध्यानमा ल्याउन समय लाग्यो ।

गत नोभेम्बरमा, काश्मीरले नयाँदिल्लीको प्रत्यक्ष नियन्त्रणमा आएपछि आफ्नो पहिलो सरकार चुन्यो । मतदाताहरूले विपक्षी दलहरूलाई आफ्नो क्षेत्रीय सभाको नेतृत्व गर्न समर्थन गरे । तर स्थानीय सरकारसँग सीमित शक्तिहरू छन् र क्षेत्र सबै व्यावहारिक उद्देश्यहरूका लागि नयाँदिल्लीले नियुक्त गरेको प्रशासकद्वारा शासित भइरहेको छ ।

प्रतिबन्धले रायको सन् २०२० को निबन्ध पुस्तक ‘आजादीः स्वतन्त्रता, फासीवाद, कथा’ सहित ‘गलत कथा र पृथकतावाद प्रचार गर्ने पहिचान गरिएको’ भनिएका २५ वटा पुस्तकलाई सूचीबद्ध गरेको छ ।

त्रिसठ्ठी वर्षीया राय भारतका सबैभन्दा प्रसिद्ध जीवित लेखकहरू मध्ये एक हुन् तर उनको लेखन र सक्रियता, प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सरकारको कडा आलोचनासहित उनलाई घरमा ध्रुवीकरण गर्ने व्यक्तित्व बनाएको छ ।

प्रतिबन्धित अन्य पुस्तकहरूमा शिक्षाविद्हरूको शीर्षकहरू समावेश छन्, जसमा भारतका अग्रणी संविधान विशेषज्ञहरू मध्ये एक एजी नुरानी र लन्डन स्कूल अफ इकोनोमिक्समा राजनीति विज्ञान पढाउने सुमन्त्र बोसका पुस्तकहरू छन् । एजेन्सी