काठमाडौंः म्यान्माको सेनाद्वारा नियुक्त पूर्व राष्ट्रपति पूर्व जनरल मिन्ट स्वेको बिहीबार निधन भएको सेनाको एक विज्ञप्तिमा जनाइएको छ । स्वास्थ्य बिग्रँदै गएका कारण गत वर्षदेखि उनी सेवाबाट निलम्बित थिए ।

सेनाले कूमार्फत आङ सान सु कीको लोकतान्त्रिक सरकारलाई अपदस्थ गरेपछि पूर्व जनरल मिन्ट स्वेलाई सन् २०२१ मा म्यान्माको कार्यवाहक राष्ट्रपति नियुक्त गरिएको थियो । उक्त कूपछि मुलुकमा बहु–पक्षीय गृहयुद्ध सुरु भएको छ । 

उक्त कूले सशस्त्र सेना प्रमुख मिन आङ ह्लाइङलाई सर्वोच्च शक्ति हस्तान्तरण गरेको थियो । ह्लाइङले गत जुलाईमा पार्किन्सन रोगको प्रभाव झेल्नुपरेका कारण ‘कार्यवाहक राष्ट्रपति’ का रूपमा मिन्ट स्वेको औपचारिक भूमिका पनि सम्हालेका थिए ।

‘राष्ट्रपति यु मिन्ट स्वेको आज बिहान ८ः२८ मा निधन भयो’, सेनाको वक्तव्यमा भनिएका छ । चौरहत्तर वर्षीय स्वेको राजधानी नेपिडोको अस्पतालमा मृत्यु भएको थियो । ‘यसैद्वारा घोषणा गरिन्छ कि अस्थायी राष्ट्रपति यु मिन्ट स्वेको अन्त्येष्टि राजकीय अन्त्येष्टिका रूपमा गरिनेछ’, वक्तव्यमा भनिएको छ ।

राज्य मिडियाले बुधबार उनले ‘तौल घट्ने, भोक कम हुने, ज्वरो र संज्ञानात्मक कार्यमा गिरावट’ अनुभव गरिरहेको र सघन हेरचाहमा भर्ना गरिएको बताएको थियो । मिन्ट स्वे सु कीको लोकतान्त्रिक रूपमा निर्वाचित सरकारअन्तर्गत उपराष्ट्रपति थिए । सु की सैन्य कब्जापछि साढे चार वर्षपछि पनि जेलमा छन् ।

लामो समयदेखि केन्द्रीय शासनको विरोध गर्ने जातीय सशस्त्र समूहहरूसँग साझा कारण फेला पार्दै कार्यकर्ताहरूले छापामार युद्ध गर्न सहरहरू छोड्नुअघि उक्त कूले प्रजातन्त्र समर्थक विरोधहरू निम्त्यायो । ती विरोधहरूलाई दमन गरियो ।

देशलाई तहसनहस पार्ने द्वन्द्वबाट बाहिर निस्कने बाटोका रूपमा डिसेम्बरमा चुनावको योजना प्रचार गर्दै मिन आङ ह्लाइङले गत हप्ता कब्जाको समयमा घोषणा गरिएको देशव्यापी आपत्कालीन अवस्थाको अन्त्य गरे ।

यस कदमबाट मिन आङ ह्लाइङको कब्जामा रहेको सशस्त्र सेना प्रमुखको कार्यालबाट शक्ति राष्ट्रपतिको कार्यालयमा आयो । राष्ट्रपतिको कार्यालय पनि मिन आङ ह्लाइङकै कब्जामा छ । 

विपक्षी समूहहरूले मतदान बहिष्कार गर्ने वाचा गरेका छन् भने जुनमा संयुक्त राष्ट्रसङ्घका एक विज्ञले सेनाको निरन्तर शासनलाई वैधानिकता दिन डिजाइन गरिएको ‘ठगी’ भनेर वर्णन गरे । निर्वाचनका लागि अहिलेसम्म कुनै निश्चित मिति तय गरिएको छैन । एजेन्सी