मुकुन्द लामिछाने/मध्यान्ह
काठमाडौं : प्रकृतिक विपत्तिमा परेर पछिल्लो दश वर्षमा २३ हजार नागरिकको मृत्यु भएको पाइएको छ । गृह मन्त्रालयका अनुसार २०८० सालमा भएका प्राकृतिक विपद् र क्षतिको यकिन विवरण संकलनको कार्य चलिरहेको छ ।
गृह मन्त्रालयका अनुसार २०८० सालमा झण्डै एक सयले प्राकृतिक विपत्तिमा ज्यान गुमाएका छन् । विगत ९ वर्षमा भने २२ हजार ८२२ जनाको मृत्यु भएको औपचारिक तथ्याङ्क छ । आगलागी, डढेलो, भूकम्प, बाढीपहिरो, हुरीबतास, असिना, चट्याङ र हिँउपहिरो जस्ता प्राकृतिक विपद्मा परेर उनीहरुको मृत्यु भएको हो ।
गृह मन्त्रालयका अनुसार विपद्बाट ज्यान गुमाउनेको संख्या वर्षेनि बढ्दोछ । वातावरण प्रभाव मूल्यांकनबिना हुने विकास र पूर्वाधार निर्माणले भूक्षय र बाढी÷पहिरो बढाएको छ ।
शुक्रबार राष्ट्रिय सभाको ‘संघीयता सबलीकरण तथा राष्ट्रिय सरोकार समिति’मा विपद् व्यवस्थापन सम्बन्धमा छलफल थियो । विपद् जोखिम न्यूनीकरणका लागि गरिएका तयारी तथा भावी कार्ययोजनाबारे जानकारी गराउँदै गृहसचिव एक नारायण अर्यालले विगत दश वर्षमा विपद्ले २३ हजार जनाको मृत्यु भएको तथ्याङ्क प्रस्तुत गरेका हुन् ।
बैठकमा सहभागी उपप्रधान तथा गृहमन्त्री रवि लामिछानेले विपद्को पूर्व तयारीका लागि सबै गम्भीर हुनुपर्ने बताए । आफूहरुको केही अवधारणहरु रहेको उल्लेख गर्दै उनले त्यसका लागि संसदको सहयोग चाहिने बताए । सातै प्रदेशका विपद्को लागि एयर एम्बुलेन्स आवश्यक रहेको र यसका लागि योजना बनाएको सुनाए ।
‘सातै प्रदेशमा एयर एम्बुलेन्स आवश्यक छ । हामी इस्टिमेट गर्दैछौं, कति बजेट अपुग छ । प्राथमिकता क्रम निर्धारण गर्यौं भने बजेट व्यवस्थापन हुन्छ’ उनले भने, ‘तुरून्त उद्धार गर्ने चेकलिस्ट वर्षौंदेखि थन्किएको छ, हामी पहल गर्दैछौं । एयर एम्बुलेन्सहरु पनि एकत्रित गर्नुपर्नेछ ।’
आगलागी नियन्त्रणका लागि नागरिकस्तरको सहभागिता आवश्यक रहेकोमा गृहमन्त्री लामिछानेको जोड रहेको छ । ‘नागरिकलाई चारवटा रूख काट्न महाभारत छ, तर जंगलका जंगल डढेलोले क्षति हुँदा वास्ता छैन’ उनी भन्छन्, ‘जथाभावी रुख काट्न पाउनुपर्छ भन्न पक्षमा छैन । तर जंगल जोगाउनका लागि नागरिक समेतको साथ लिनुपर्छ ।’
सरकार परिवर्तन भएता पनि जनताले पाउने सेवा र मुलुकको राष्ट्रिय नीति परिवर्तन हुन नहुनेमा पनि गृहमन्त्री लामिछानेले जोड दिए । ‘विपद् व्यवस्थापनका कुराहरु, नागरिकको ज्यान जोगाउने कुराहरु, जनधन जोगाउने कुराहरु अनिवार्य दायित्वमै पर्न आउँछ,’ उनले भने ।
नेपालमा जे काम गर्नका लागि पनि बजेट छैन भन्ने प्रवृति रहेको पनि उपप्रधान तथा गृहमन्त्री लामिछानेले बताए । इच्छा शक्ति भए बजेट व्यवस्थापन गर्न सकिने विश्वासमा आफू रहेको सुनाए । ‘हामीसँग इच्छाशक्ति नहुनु र बजेट नहुनु दुईटा अलग कुरा हुन जस्तो लाग्छ । इच्छाशक्ति हुने हो भने बजेट म्यानेज हुने कुरा हो’ लामिछानेले भने ।
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies