-मदनकुमार श्रेष्ठ
मध्यपूर्वी देश कतारका अमिर (राजा) शेख तमिम बिन हमाद अल थानी दुई दिने नेपाल भ्रमणका लागि आज (मंगलबार) काठमाडौं आउँदैछन् । फिलिपिन्स र बंगलादेशको भ्रमण सकेर काठमाडौं आउन लागेका कतारका अमिर बुधबार स्वदेश फर्कदैछन् ।
कतारका तर्फबाट नेपालमा हुन लागेको यो अहिलेसम्मकै उच्च भ्रमण हो । नेपालबाट भने पूर्व राष्ट्रपतिहरु रामवरण यादव र विद्यादेवी भण्डारीले कतारको भ्रमण गरिसकेका छन् । तर कतारका राष्ट्रप्रमुख नेपाल आएका थिएनन् । त्यसैले कतारका तर्फबाट हुने यो ऐतिहासिक भ्रमण हो । अझ भनौं कतारको मात्र होइन समग्र खाडी क्षेत्रबाटै हुन लागेको यो स्तरको पहिलो भ्रमण हो ।
परराष्ट्र मन्त्रालयले आइतबार मात्रै जारी गरेको बक्तव्य अनुसार, कतारका अमिरले नेपाल भ्रमणका क्रममा राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल र प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डसँग भेटवार्ता गर्नेछन् । भेटवार्ता दुई देशबीचको सम्बन्ध सुधारमा केन्द्रीत हुने जनाइएको छ । सरकारले कतारी अमिरको भ्रमणको अवसरमा भने मंगलबार सार्वजनुक बिदा घोषणा गरेको छ । यस बाहेक थप जानकारी परराष्ट्र मन्त्रालयले दिएको छैन ।
जबकी कतारका अमिरले गर्न लागेको भ्रमण नेपालका निम्ति आफैमा ऐतिहासिक अवसर समेत हो । किनकि नेपाली समाजको ठूलो हिस्सासँग कतारको प्रत्यक्ष सम्बन्ध स्थापित भइसकेको छ । संभवतः अहिले त्यस्तो कुनै गाउँ बाँकी छैन, जहाँका युवा कतार नपुगेका होओस् ।
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट सन् २०२३ मा बाहिरिनेहरुको प्रतिवेदन हेर्दा पनि कतारसँगको नेपाली सम्बन्ध बुझ्न सकिन्छ । अध्यागमन विभागले तयार पारेको उक्त प्रतिवेदन हेर्दा नेपालीहरुको तेस्रो गन्तव्य मुलुक हो, कतार । उक्त प्रतिवेदनले युएई र भारतपछि धेरै नेपाली पुगेको मुलुक कतार नै भएको देखाएको छ ।
सन् २०२३ मा एक लाख ९२ हजार ८८९ जना कतारबाट फर्किएका छन् भने एक लाख ७९ हजार ४४१ जना कतार प्रस्थान गरेका छन् । कतार जाने मध्ये अत्यन्तै सानो संख्या मात्रै रोजगार बाहेकको प्रयोजनका निम्ति गएका छन् । ठूलो संख्या रोजगारकै निम्ति कतार गएका हुन् । विभिन्न प्रतिवेदनका अनुसार, अहिले साढे तीन लाख नेपाली कामदार कतारमा रहेको अनुमान छ ।
त्यसैले कतारका अमिरको गर्ने नेपाल भ्रमण अर्थपूर्ण छ । तर बलियो परराष्ट्र नीति र समायानुकुल कुटनैतिक सम्बन्ध बनाउन बारम्बार चुक्ने गरेको नेपालका तर्फबाट यो भ्रमणलाई आवश्यक महत्व दिएको देखिदैन । यदि त्यस्तो हुन्थ्यो भने कतारका अमिरको नेपाल भ्रमणबारे पूर्व जानकारी दिन सरकारले यति ढिलाइ गर्ने थिएन ।
पाहुनाको स्वागत, सम्वादका एजेण्डा, भेटवार्ताका पूर्वनिर्धारित प्रचार र सम्झौताका पूर्वतयारीबारे पर्याप्त गृहकार्य गरिने थियो । यस्ता पूर्व गतिविधिको उद्देश्य कतारका अमिरलाई प्रशन्न बनाउने विषयमा मात्र सीमित हुने थिएन । बरू कतारमा रहेका नेपालीहरुले पाउने सेवासुविधा, जीवन सुरक्षा र थप अवसरको लाभ उठाउन उपयोगी हुने थियो ।
अधिकारमा केन्द्रीत भएर वार्ता गर्दा पनि नेपाली कामदारको सेवासुविधा, सुरक्षा र अवसर कतारको दायित्व भएको बुझाउने यो उपयुक्त मौका पनि हो । किनकि रेमिट्यान्समा कतारले नेपाललाई सहयोग गरेपनि नेपाली कामदारहरुबाट कतारले आफ्नो वैभव यात्रालाई अगाडि बढाएको बिर्सन मिल्दैन ।
सन् २०२२ को विश्वकप फुटबल प्रतियोगिताकै कुरा गर्दा पनि नेपाली कामदारको योगदान कतारले सम्झनु पर्छ । नाकाबन्दीकै तहमा उत्रिएर विश्वकप गराउन असफल सावित गराउन पश्चिमा शक्ति लाग्दा समेत नेपाली कामदार समेतको श्रमशक्तिले कतार सफल भएको थियो । त्यसबाहेक सानो मुलुक भएपनि विकासको दौडमा उत्रिएको कतारको भौतिक संरचना निर्माणमा नेपाली श्रमिकको पसिना असाध्यै धेरै बगेको छ ।
त्यसैले आगामी दिनमा पनि एकअर्काबीच श्रम–मूल्य सहकार्यलाई थप मजबुत बनाउन पनि कतारका अमिरले गर्ने भ्रमण अर्थपूर्ण छ । तर राजनीतिक अर्थ र सम्बन्ध राख्ने मुलुकका नेताले गर्ने भ्रमणलाई मात्र बढी महत्व (ठूलो प्रचार सहित) दिने नेपाली नेतृत्वले यसतर्फ आवश्यक ध्यान दिएको देखिदैन । खाली यो भ्रमणको विषय परराष्ट्र मन्त्रालयको जिम्मेवारीका रुपमा मात्रै हेरिएको अनुभव गर्न सकिन्छ ।
जबकी रेमिट्यान्सकै कारण भएपनि कतारसँगको सम्बन्ध नेपालीको घरघरसम्म बिस्तार भइसकेको छ । प्राविधिक सीप र शैक्षिक योग्यता कमजोर (न्यून अथवा हुँदै नभए पनि) श्रम बेचेर परिवारमा खुशी ल्याउन चाहने नेपाली नौजवानको भविष्यकै खातिर पनि कतारका अमिरको भ्रमणलाई आवश्यक ध्यान दिन आवश्यक छ । किनकि जनताको खुशी र सुरक्षित भविष्य सत्ताको दायित्व हो । सँगै, मुलुकको अर्थतन्त्रको सुधार र गरिबी अन्त्यका निम्ति कतारबाट पुगिरहेको सहयोग सम्झदा पनि यो भ्रमणले महत्व पाउन आवश्यक छ ।
हुनत बदलिदो विश्व व्यवस्थाका कारणले श्रम–मूल्य सहकार्य यो तहमा नभए पनि कतारसँग हामीले परराष्ट्र सम्बन्ध स्थापित गर्नुपर्ने थियो । सन् २००० मा नेपालले कतारमा र कतारले सन् २०११ मा काठमाडौंमा दूतावास सञ्चालन गरेर कुटनैतिक सम्बन्ध कायम गरिसकेकै छौं । तर नेपाल–कतार सम्बन्ध अरु धेरै देशहरु भन्दा विशिष्ट बनिसकेको छ । जसको मूल कारण फेरि पनि कतारको वैभवमा नेपालीको योगदान र नेपालीहरुलाई रोजगारीमा कतारको योगदान नै हो ।
त्यसैले यो भ्रमणका क्रममा यसअघि परराष्ट्र (विदेश मन्त्रालय) तहमा भएका सम्झौता र सहमतिहरुलाई थप सुदृढ बनाउनेगरी उपयोग गरिनु आवश्यक छ । जसले कतारका अमिरको नेपाल भ्रमणलाई दुई देशको सम्बन्ध र इतिहासमा दीर्घकालसम्म यादगार बनाउनेछ । कतारका बिशिष्ठ पाहुनलाई न्यानो स्वागत, कतारी अमिरको यो भ्रमण पूर्ण सफल रहोस्, हाम्रो पनि कामना !
Kamalpokhari, Kathmandu
Phone : 01-5326366, 01-5328298
Mobile : 9841293261, 9841206411
Email : madhyanhadaily59@gmail.com
सूचना विभाग दर्ता नं. : 807/074/075
© 2024 मध्यान्ह सर्वाधिकार सुरक्षित | Managed by Bent Ray Technologies